Đầu Phượng

Trong các hiện vật tìm thấy ở Hoàng Thành Thăng Long nổi bật một số hình tượng như: Rồng, Phượng, Lá đề… Lá đề – biểu tượng thiêng liêng của Phật giáo – tôn giáo được coi trọng bậc nhất, quốc giáo của thời Lý, thời Trần. Motif trang trí này được sử dụng nhiều trong các sản phẩm điêu khắc, các công trình kiến trúc thời Lý.Hình ảnh Rồng thời Lý, biểu tượng tiêu biểu cho nghệ thuật Lý có mặt ở nhiều nơi dưới nền móng của cung điện một thời nguy nga vàng son. Rồng biểu tượng cho sự cao quý, cho sức sống vĩnh hằng và cho sức mạnh của vũ trụ. Rồng thời Lý không chỉ mang ý nghĩa về mặt chính trị – Biểu trưng cho quyền lực mà hình tượng Rồng thời Lý có sự độc đáo riêng không lẫn với bất cứ hình tượng Rồng nào trong các triều đại sau này, thậm chí có một sự độc đáo duy nhất trên thế giới, sự độc đáo không chỉ thể hiện qua các họa tiết hoa văn mà trong tổng thể cấu thành nên cấu trúc chung trên các công trình kiến trúc, điêu khắc…

Hình ảnh Rồng và Phượng được đưa vào trong các sản phẩm phục vụ kiến trúc như những chi tiết trang trí đặc trưng thể hiện sự trang trọng, tôn nghiêm cao quý của vương triều Lý. Điều đặc biệt, theo các nhà nghiên cứu hình tượng Rồng – Phượng thời Lý luôn là một cặp – biểu tượng cho Âm Dương. Cặp Phượng – Hoàng, biểu tượng nam – nữ luôn đi kèm nhau. Điều ấy chứng tỏ ở thời Lý vai trò của người phụ nữ trong xã hội được đề cao.

Qua những gì tìm thấy được trong di chỉ khảo cổ, minh chứng cho sự phát triển rực rỡ về văn hóa nghệ thuật thời Lý, thời kỳ mà từ triều đình cho tới dân chúng đều một lòng với sự phát triển kinh tế, văn hóa mạnh mẽ, đạt được những thành tựu lớn mà những triều đại phong kiến sau đều lấy đó làm cơ sở cho nền tảng để phát triển thẩm mỹ và văn hóa của triều đại mình. Nói tóm lại, những thành tựu văn hóa nghệ thuật và nhiều lĩnh vực xã hội khác của thời Lý là một đỉnh cao mà những vương triều các thời kỳ sau không vượt qua được.